RECEPT : KOMBUCHA MAKEN MET THEE, SUIKER EN EEN SCOBY
Kombucha, het gezonde drankje dat de afgelopen jaren ook in Nederland steeds bekender wordt. Inmiddels kun je flessen en blikjes Kombucha in de schappen van gezondheidswinkels, apotheken en de supermarkt vinden. Kombucha is gefermenteerde thee. Waarbij de suikers omgezet worden in probiotica.
Eerder schreef ik al een blogpost over Jun, gefermenteerde groene thee met honing.
Kombucha maak je met thee en Je kunt hiervoor kristal of rietsuiker gebruiken. Zelf gebruik ik rietsuiker.
Wat is Kombucha?
Simpel gezegd is het gefermenteerde groene of zwarte thee.
Fermentatie onstaat doordat in dit geval suikers worden omgezet door de enzymen van de (goede) bacterien of andere micro-organismen. Dit veranderd de zuurtegraad en smaak van de drank.
De afkorting Scoby staat voor ''Symbiotic Colony of Bacteria and Yeasts''. Wat betekend 'Symbiose van bacteriën en gisten'. In Nederland wordt het simpelweg vaak een zwam genoemd. Stuk simpeler, en het heeft ook wel iets weg van een zwam.
Door het proces van fermentatie wordt de suiker omgezet in gezonde bacteriën ; probiotica. Het drankje bevat dus (vrijwel) geen suikers!
Veel mensen drinken het vanwege de gezondheidsvoordelen.
Ik drink het vooral omdat ik het een lekker en gezond alternatief vind voor frisdrank.
Je hebt Kombucha drank die je met groene thee maakt en Kombucha drank die je met zwarte thee maakt. De scoby's die je hiervoor gebruikt zijn niet hetzelfde! Je kunt dus niet de ene zwam voor de andere gebruiken. Bij de scoby voor groene thee Kombucha mag je ook echt alleen groene thee gebruiken, en met de scoby voor zwarte thee Kombucha alleen zwarte thee. Het recept is op de thee na wel hetzelfde dus hier komt ie :
Wat heb je nodig om 1 liter Kombucha te maken?
- Een Kombucha zwam / scoby
- Glazen pot
- 3 zakjes thee (ik gebruik graag biologisch)
- 80 tot 100 gram suiker (ik gebruik zelf biologische rietsuiker)
- Een houten of plastic lepel
- Trechter
- Plastic zeef
- Glazen flessen om de gemaakte drank in te kunnen doen
- Startervloeistof (ongeveer 100 ml voor 1 liter Kombucha)
Je kunt de suiker meteen toevoegen, of even wachten tot je de theezakjes er uit haalt; dat roert namelijk wat makkelijker.
Roer het goed door en laat de gezette thee vervolgens goed afkoelen. Geen warme thee bij je scoby doen dus! Dit vind de scoby niet fijn, en waarschijnlijk overleeft ie dat niet ;).
Eenmaal afgekoeld doe je de thee bij je scoby en de 10% starter van de vorige batch. Deze dek je af met een theedoek of iets vergelijkbaars. Zorg dat er in ieder geval lucht doorheen kan. Als ik mijn doeken uitwas, gebruik ik ook wel eens een stuk keukenpapier, dat werkt ook! Maar theedoek is natuurlijk duurzamer. Zelf knipte ik een oude theedoek in stukken en maakte deze precies op maat zodat ik ze voor mijn potten Jun en Kombucha kan gebruiken.
Na 7 dagen kun je de Kombucha drank proeven om te zien of je de smaak al goed vind. Zo niet, dan kun je hem nog wat langer laten staan. Proeven kun je gemakkelijk doen door een rietje langs de scoby te doen, doe dan je vinger op het rietje en haal hem er weer uit. Dan kun je dit in een glaasje doen en even proeven wat je er van vind. Gemiddeld duurt het fermentatie proces 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de temperatuur.
Vrijwel iedere keer dat je een nieuwe batch Kombucha thee maakt ontstaat er een nieuwe scoby. Deze scoby kun je laten zitten, of je kunt een zogenaamd scoby hotel beginnen. Een pot waarin je als het ware alle extra scoby's op vakantie zet totdat je ze wil gebruiken of weg wil geven aan iemand anders.
Je kunt er voor kiezen hem zo te drinken, of een tweede fermentatie te doen en er een smaakje aan toe te voegen. Dat doe je zo :
Kies je smaak. Een van mijn favorieten is gember en citroen. Lekker fris door de citroen en een beetje pit door de gember die er in zit. Je kunt er dan ook nog 1 tot 2 rozijnen bij in doen. De rozijnen zorgen voor meer prik in de Kombucha. Deze zorgt namelijk voor 'voeding' door middel van de suikers die er in zitten en dat laat de Kombucha nog net iets verder fermenteren.
Hier zijn wat opties :
- Blauwe bes & lavendel
- Vijg & passievrucht
- Framboos en munt
- Ananas
- Mango
- Zorg altijd voor schoon materiaal! Let er ook op dat er geen zeep resten in de pot of aan het materiaal zitten. Dit kan de scoby namelijk aantasten.
- Was je handen voordat je met je Kombucha aan de slag gaat.
- Als je een tweede fermentatie doet is het heel belangrijk dat je dagelijks de fles even open maakt om de druk er uit te laten! Anders kan de druk zo hoog worden dat de fles ontploft, en dat wil je natuurlijk niet.
- Wanneer je voor de eerste keer Kombucha maakt en je een scoby van iemand cadeau hebt gekregen heb je waarschijnlijk niet meteen 100ml startersvloeistof.
Begin dan met het maken van een 1/2 of 3/4 liter afhankelijk van hoeveel starter je hebt en pas de hoeveelheden van het recept aan. Nadat je eerste portie Kombucha klaar is kun je het aanvullen tot een liter. - Als je op vakantie gaat of de Kombucha even niet gebruikt kun je pot vullen met thee en suiker zoals gewoonlijk en deze laten staan totdat je hem wel weer wil gaan gebruiken. De Kombucha drank is dan waarschijnlijk wel heel sterk geworden. Dit kun je eventueel gebruiken als azijn.
- Kombucha produceert regelmatig een nieuwe scoby. Deze kun je laten zitten of een 'scoby hotel' beginnen. Simpel gezegd is dit een aparte pot waarin je alle overige scoby's in rust zet en kunt bewaren in een portie thee en suiker. Zo af en toe kun je de vloeistof even aanvullen of verversen zodat de Kombucha genoeg vloeistof en voeding heeft.
- Gebruik alleen pure thee, dus geen smaakjes! De smaakjes voeg je pas toe tijdens de tweede fermentatie.